Ik was eigenlijk… Roelof Jan
Of moet het zijn ‘ik ben eigenlijk’. Want als je vader een eigen schip heeft en je daarop opgegroeid bent en er nog met regelmaat bent, ben je zelf toch ook zeeman? Maar naast de zee werkt hij bij ons: Roelof Jan. Grote bos krullen, brede grijns, dromerig, relaxt.
Zeevaart
Roelof Jan komt uit een echte zeevaartfamilie. Zijn beide opa’s voeren op zee. En zijn vader vaart ook al zijn leven lang. Hij groeide dus op aan boord. Samen met zijn broertje. Tot aan het einde van de basisschooltijd speelde zijn leven zich op het schip af. Ze waren het hele jaar op zee, en gingen meestal twee keer per jaar aan wal. Dan bezochten ze familie, gingen naar verjaardagen enzo. Geen gewone basisschool voor hen, maar zijn moeder gaf thuisonderwijs. Dat ging prima, Roelof Jan weet niet beter. Als ze aan wal waren, bezocht hij een tijdje de plaatselijke basisschool. Ha, dat vonden ze best druk, zoveel kinderen in een klas.
Vriendjes
Er waren natuurlijk weinig vriendjes. Maar Roelof Jan kon zich heel goed vermaken - alleen of met zijn broertje. “Je kon altijd naar buiten kijken, er was altijd wat te zien. Passerende schepen, en wat denk je bij een haven - daar keken we onze ogen uit.” Hij liep al van jongs af mee met z’n vader en vond het maar wat mooi.
Aan wal
Toen hij naar het voortgezet onderwijs ging, ging zijn moeder met de jongens aan wal wonen. In de vakanties varen ze wel mee. Roelof Jan ging naar de havo, maar hij deed er niet veel aan. En dus bleef hij zitten, twee keer zelfs - wat hij achteraf gezien jammer vindt. Daarna deed hij de zeevaartschool, zodoende heeft hij gelukkig wel een mbo-diploma. In zijn havo-tijd kwam hij bij Kliksafe werken op de servicedesk. Dat was in 2013. En nu werkt hij nog bij ons. Nu werkt hij fulltime en vervangt hij iemand van de orderdesk. Hij vindt het erg leuk om mensen te helpen bij hun vragen en problemen.
Toekomst?
Roelof Jan staat momenteel op een kruispunt. Hij wil graag een hbo-studie doen, maar… welke? Er zijn zovéél dingen leuk. Zucht. Voorlopig is er nog genoeg te doen bij Kliksafe. Zijn er overeenkomsten tussen Kliksafe en de zeevaart? “Ha, totaal niet. Toch is het allebei mooi. Ik vind het werk bij Kliksafe heel leuk. Je werkt met veel verschillende mensen, dat is gewoon interessant. En het team van Kliksafe is super. Wat mij betreft, blijf ik hier voorlopig nog.”
Nu heb ik nog 1000 vragen over het leven op het schip.
Hoe werkt het op een schip?
Vroeger voeren ze in de landen rondom Europa, en daarna kocht zijn vader een schip voor de wereldwijde vaart. Dat doet hij nu al jaren. Pa is kapitein-eigenaar en heeft zo’n 15 man personeel aan boord. Het schip vervoert ladingen, bijvoorbeeld containers. Voordeel van vervoer per schip is dat je heel wat meer grint of containers kan vervoeren dan per vrachtwagen. En het is goedkoper, je hebt minder personeel nodig. Je bent wel langer onderweg, maar uiteindelijk is het heel efficiënt.
Zijn vader is meestal 2 tot 3 maanden op zee en dan eenzelfde periode thuis. Dan doet hij zijn administratie, accountantszaken en personeelszaken. Het schip vaart gewoon verder, onder een andere kapitein.
Zijn er weleens vrouwen aan boord?
“Bijna nooit. We hebben weleens een vrouwelijke stuurman gehad en een vrouwelijke stagiairs. Ja, en m’n moeder natuurlijk.” Wat doet zij daar eigenlijk? Genieten en wat iedere moeder verder in een vakantie doet.
Storm op zee klinkt ruig, maar ook best romantisch
“Ja, dat denkt iedereen. Maar dat is het helemaal niet. Alles beweegt (slingeren en stampen) en rammelt, je knoeit met je koffie, je kan niet normaal lopen, je kan niet slapen enzo.”
Iets engs beleefd?
“We hebben wel in gebieden gevaren waar piraten zijn – maar gelukkig niks meegemaakt. Ook zijn er wel dieven aan boord geweest. Wat er regelmatig gebeurt in corrupte landen; daar zien ze dan zogenaamd ‘een gebrek’ aan het schip en dan krijg je een boete die je dus MOET betalen.”
Wat is het leukst aan de zeevaart?
“Het avontuur, en dat je op jezelf aangewezen bent. Je moet echt vindingrijk zijn. Het is meestal iets met schade, of de wasmachine of het toilet dat kapotgaat. Dat moet je allemaal zelf zien op te lossen.”
Wat is een ander mooi aspect aan het varen
“Je werkt met allerlei technieken, en je krijgt met allerlei culturen te maken. Afrikanen zijn bijvoorbeeld heel relaxt, Aziaten heel afwachtend. Je komt in veel landen en voorziet daar in levensbehoeften. Qua natuur is Azië heel mooi. Ik wil graag nog eens naar de Filippijnen en naar Canada. Maar het belangrijkste is: als het er maar mooi weer is!”
Hoe lang duurt een reis?
Ooit maakte Roelof Jan een reis van West Australië naar Ghana, dat was 6 weken varen. En dat is wel zo’n beetje het langst dat je vaart. Word je dan niet gek van het water? “Nee, de zee is nooit hetzelfde. Misschien wel van de mensen, haha. Een week varen is eigenlijk het mooiste. Het is aan de andere kant wel makkelijk op zee, in de haven is het vaak hard werken en een hoop gedoe.”
Nou precies, ben je elkaar als personeel niet eens zat?
“Nee man. Je wordt gewoon een soort van vrienden, je gaat tenslotte door wind en weer met elkaar. ’s Avonds zit je vaak een poosje bij elkaar, gezellig te praten. Je kan gaan sporten. Of lezen of gamen of wat dan ook. Maar je zit natuurlijk wel in een wacht-schema, 4 uur op 8 uur af. Werken in de buitenlucht maakt moe, dus je ligt op tijd in je kooi. En als je in de haven ligt, ben je hartstikke druk. Dus aan het eind van de dag is iedereen het zat. Ruzie komt bijna niet voor, je zit tenslotte nog weken/maanden met elkaar opgescheept.”
Aan boord zijn er ook allerlei culturen, vaak veel Filippijnen, Indonesiërs, Russen, Oekraïners en Nederlanders. Filippijnen willen trouwens wel 9 maanden aan boord blijven. Ze verdienen daar veel meer mee dan in hun eigen land en daardoor kunnen ze heel goed voor hun gezin en familie zorgen. Wat betreft de kok: je eet ook twee keer warm aan boord (en lekker), dat vindt Roelof Jan een groot voordeel (grijns).
Kom je op zee nog wat tegen eigenlijk?
Ik zie alleen maar een eindeloze oceaan voor me, maar dat is natuurlijk helemaal niet zo. “Je ziet andere schepen, kleine eilandjes als de Canarische eilanden. En dieren natuurlijk: walvissen, dolfijnen, en vliegende vissen (de moeite waard om eens op te googlen).”
Hoeveel brandstof is er aan boord?
600.000 liter zware olie/stookolie. En je tankt in de grote haven.
Zijn er spullen van je in de zee verdwenen?
Voor zo ver ik weet niet, zeelui zijn er op bedacht om alles goed zeevast te zetten.
Is er iets van een zondagbeleving op het schip?
“Op zondag wordt alleen het noodzakelijke werk gedaan (controle machinekamer, navigatie en wachtlopen). Mijn vader houdt elke zondagmorgen een soort kerkdienst. Het is een eenvoudige dienst, omdat er zoveel verschillende mensen aan boord zijn die je wilt bereiken. En aansluitend doen we een bakje koffie.”
Nu de hamvraag: is er internet aan boord?
Roelof Jan vindt het informaticavak heel leuk. Terwijl er aan boord vrijwel geen internet is, is er wel satellietverbinding. Je kunt ermee bellen en mailen, meer niet. Het kán wel, maar dan moet je een installatie aanschaffen - wat in de toekomst de bedoeling is.
Tip voor de lezer: er komen heel veel spreekwoorden uit de zeevaart, let maar eens op.
Reageren?