Een van onze klanten, Anne van Roekel, deelt met ons hoe ze in zijn gezin omgaan met schermen. Of juist met het ontbreken van schermen. Een ‘schermarme opvoeding’ noemt Anne het. Het gezin bestaat uit Anne (35), Adriana (31) en drie kinderen van 7, 5 en 1 jaar. Anne en zijn vrouw hebben geen smartphone – wel een oude Nokia. Ze hebben een laptop, die ze alleen gebruiken als het echt nodig is. Wij zijn benieuwd hoe dat eruitziet bij familie Van Roekel, waar ze tegenaan lopen en wat ze missen. Lees je mee?
Jij en je vrouw hebben zelf geen smartphone – bewuste keuze?
Ja, het is een bewuste keuze. We hebben er beiden wel één gehad.
En, wat mis je?
Eigenlijk missen we weinig, we krijgen er vooral veel voor terug (daarover later meer). Soms missen we een uitnodiging voor bijvoorbeeld een verjaardag, of een melding van het schoolsysteem dat een juf ziek is. En bepaalde bankzaken kan je bijna niet zonder smartphone regelen.
Geen WhatsApp? Een leven zonder lijkt bijna onmogelijk.
We hebben geen WhatsApp. Soms is het lastig, maar het is zeker niet onmogelijk. Het vraagt soms wat moeite van ons of van de ander.
Wat is het plan: blijven opvoeden zonder telefoon? Wel een laptop?
Zolang wij of onze kinderen het niet echt nodig hebben, stellen we een smartphone uit. Als ze 16-18 jaar zijn, zijn ze oud genoeg om samen met ons de keuze te maken of ze een smartphone willen. Een laptop hebben we wel, daar mogen onze kinderen af en toe op oefenen. Dan praten we gelijk samen over het gebruik en de invloed ervan op je leven.
Wat is jullie reden om ze geen telefoon te geven?
Rust! In heel veel opzichten heeft dat een goede invloed op (geestelijk) leven. Dat is de positieve kant. Van de negatieve kant bekeken: we weten uit eigen ervaring heel goed hoeveel zonde er te vinden is op internet en via de telefoon. We vinden het onze plicht om onze kinderen daarvan weg te houden.
Wat is je ideaalbeeld bij de opvoeding en media/schermen?
Leren wat nodig is, en weren wat overbodig/schadelijk is. Tijd – aandacht – rust, gericht zijn op het dienen van God in plaats van mezelf.
Denk je dat het vol te houden is?
Dat weten we nog niet - is ook niet zo belangrijk. Voor nu denken we dat we het zo moeten doen. Het is onze plicht om op te voeden zoals God het wil. Maar schermvrij opvoeden is niet iets wat zwart-op-wit terug te vinden is in de Bijbel. Het zou dus kunnen dat onze lijn hierin verandert.
Vragen je kinderen al om schermen? Hoe ga je daar mee om?
Ja, het trekt. Ze vragen soms om filmpjes of foto’s, Lego-voorbeelden etc. Soms mag het onder begeleiding en begrensd tot één taak. Dus niet een tijdslimiet die ze vrij mogen besteden. Door de begeleiding is het dan gelijk een mooie mediales.
Hoe denk je erover dat je kind bijv. geen WhatsApp heeft? Elke club verwacht dat inmiddels van je.
In onze omgeving is dat nog niet heel erg aan de orde. Onze ervaring is dat als je het meldt, mensen meestal ook via sms/mail/bellen willen communiceren.
Hoe ga je om met social media? Dat neemt een steeds grotere plaats in in deze maatschappij. (Ik zag je wel op LinkedIn trouwens.)
Heel beperkt. Ook LinkedIn probeer ik te beperken, al moet ik eerlijk zeggen dat dat best lastig is. Het helpt als je beseft dat sociale media je over het algemeen weinig geven, en dat het je alleen maar veel kost (tijd, rust, eigenwaarde). Veel dingen die sociale media ons lijken te geven, zijn in het ‘gewone’ offline leven veel mooier.
Straks moeten je kinderen voor school dingen oefenen. Probleem?
Onze oudste zit nu in groep 4, en heeft nog geen huiswerk voor de pc. Als dat nodig is, is dat geen probleem. Dat zijn vaardigheden die nuttig zijn voor het dagelijks leven. Wat wij onze kinderen vertellen: schermgebruik is maar één vaardigheid en als je 16-18 jaar bent, heb je echt nog alle tijd om die te leren. Juist nu je jong bent, heb je nog zoveel andere vaardigheden te leren. Alle tijd om hobby’s te ontdekken, gaven/talenten te ontwikkelen.
Lopen ze risico van uitsluiting, als ze geen telefoon krijgen?
Dat risico is er wel, denk ik. We hopen dat ze daarmee leren omgaan. Rust, regelmaat en diepgang weegt ons zwaarder dan uitsluiting, waar elke christen op moet rekenen in dit leven.
Zou je ouderlijk toezicht nemen, als je kinderen groter worden, en waarvoor?
Ja, zeker. Dat is een goed stuk gereedschap om toezicht te houden op het mediagebruik van onze kinderen. De basis moet wel liggen in het gesprek, en nog meer in wederzijds vertrouwen. Als ouders gebruiken we zelf ook een accountability-programma op onze werk- en thuis-pc, om elkaar scherp te houden.
Wat willen jullie andere ouders meegeven?
Veel mensen focussen op wat je allemaal mist aan praktische dingen, zonder smartphone. Maar het levert ons juist zoveel op: tijd, aandacht/focus, rust. En ook het dieper genieten van mooie momenten, als je niet alles hoeft vast te leggen voor een foto. (Denk er ook aan wat je je kind op die momenten meegeeft, als je continu alle mooie dingen op foto/media wil vastleggen. Wat is belangrijker: gezin-kind-samenzijn, of de mensen die aan de andere kant van het schermpje meekijken?)
En ja, wij zijn ook kinderen van deze tijd, dus mediagebruik gaat bij ons zeker niet op een volmaakte manier. Maar God vraagt radicale keuzes van ons, als we Hem willen volgen. Voor ons is Mattheüs 5:29 hierin belangrijk. Zou je dan niet juist blij moeten zijn dat je van een mogelijkheid tot zondigen verlost bent, dat je daar niet aan mee hoeft te doen?
Je zou de indruk kunnen hebben, dat schermarm opvoeden en leven voor ons een heel groot thema is. Eigenlijk is dat helemaal niet zo. Iets wat er niet is, is ook niet zo belangrijk als het goed is.
Reageren?