– een interview met Marjolijn Bonthuis, adjunct-directeur bij het ECP (platform voor de informatiesamenleving) over meldknop.nl.
Wat doet meldknop.nl precies?
"Meldknop.nl geeft jongeren (maar ook ouders en leraren) informatie over en hulp bij internetproblemen. Op elk moment van de dag kunnen ze naar deze website komen. Op Meldknop.nl zien ze direct de onderwerpen waar zij informatie over kunnen vinden: pesten, seks, misbruik en lastiggevallen worden.
Als jongeren er zelf niet uit komen, kunnen ze via Meldknop.nl ook snel vinden bij welke instantie ze terecht kunnen. Hier kunnen zij (anoniem) hun verhaal doen, advies vragen of een probleem melden. Die organisatie zoekt dan samen met hen naar een oplossing. Bij ernstige gevallen is het soms nodig om aangifte te doen bij de politie. Ook daarover vinden zij op Meldknop.nl informatie. Bijvoorbeeld over wat strafbaar is en hoe zij zich kunnen voorbereiden op een aangifte.
Meldknop.nl is een initiatief van Veilig internetten in samenwerking met Meldpunt Kinderporno. Aangesloten organisaties om de hulpvragen van jongeren te beantwoorden, zijn momenteel Helpwanted.nl, De Kindertelefoon, Vraaghetdepolitie.nl, MiND en Pestweb."
Hoeveel meldingen komen er dagelijks binnen?
"Meldknop.nl heeft ongeveer 80.000 bezoekers per jaar. Hoeveel daarvan de informatie gebruiken om hun probleem zelf op te lossen of wie daarvan de weg vindt naar een instantie om hen verder te helpen, weten we niet. In verband met privacy van de jongeren volgen wij hen niet en kunnen we dus ook niet zeggen wie uiteindelijk welke melding waar heeft gedaan. Maar de instanties zelf weten dat natuurlijk wel en kunnen ook constateren of er een groei is in aantal meldingen. Helpwanted.nl zag bijvoorbeeld een stijging in de meldingen van sextortion. En recente berichtgeving van MiND laat zien dat het aantal meldingen (niet alleen van jongeren overigens) van discriminatie is gestegen."
In welke categorie vallen de meeste meldingen?
"Dat weten we dus niet. We zien wel welke pagina’s er op Meldknop.nl veel bezocht worden. Dat waren het afgelopen jaar de pagina’s over pesten (bedreigd worden en nare filmpjes), over oplichting (identiteitsfraude), en over stalking."
Hebben jullie tips voor jongeren om nare situaties online te voorkomen?
"Zeker! Het begint altijd bij het op orde hebben van basisbeveiliging, zodat je geen slachtoffer kan worden van bijvoorbeeld hackers of pesters die je account willen overnemen, ‘lollige’ vrienden die iets uit jouw naam versturen etc.
1. Je moet daarom een sterk wachtwoord kiezen (niet je voornaam met geboortejaar bijvoorbeeld);
2. Je wachtwoord niet met mensen delen, dus ook niet met je vrienden;
3. Altijd zorgen dat je updates snel installeert, zodat je geen gebruik maakt van verouderde besturingssystemen of apps waar misschien kwetsbaarheden in zitten. Of stel in dat updates automatisch worden geïnstalleerd.
Daarnaast moeten jongeren zich natuurlijk ook zelf veilig gedragen.
4. Besef dat alles wat je online zet of doorstuurt, gedeeld kan worden en worden verspreid. Jij kan op een gegeven moment wel een foto verwijderen, maar als drie anderen hem al hadden gekopieerd om op hun eigen profiel/account te zetten, of al hadden doorgestuurd naar anderen, is je foto dus niet verdwenen. Denk daarom goed na voor je een foto of filmpje online zet of verstuurt;
5. Ook Snapchat is niet waterdicht: ja, je foto verdwijnt vanzelf binnen een aantal seconden, maar mensen kunnen nog steeds screenshots maken (!);
6. Let op je privacy: zet niet te veel persoonlijke gegevens online. Kijk bij elke site of elke app goed wat je wilt delen over jezelf en of dat ook echt nodig is;
7. Als het te mooi is om waar te zijn, ga er dan maar van uit dat het ook echt niet waar is. De allernieuwste iPhone voor 100 euro, een online loterij winnen waar je niet eens aan hebt meegedaan, je onbekende internetdate wiens webcam altijd kapot is zodat jij nooit kan zien of hij op zijn profielfoto lijkt, een online scoutingbureau dat in jou een topmodel ziet en daarom vraagt of je even wat bikinifoto’s wil mailen: het klopt niet."
Hebben jullie tips voor ouders/opvoeders?
"Naast dat bovenstaande tips natuurlijk ook voor ouders gelden, is het van belang dat ouders van jongs af aan hun kinderen goed begeleiden op internet en met hen praten. Mediawijzer heeft daar onlangs een goede “mediadiamant” voor gemaakt, met daarin de 5 onderdelen die belangrijk zijn in de opvoeding:
· Plezier – geniet van de mogelijkheden;
· Veilig – voorkom risico’s;
· Samen – begeleid je kind;
· Inhoud – weet welke media geschikt zijn;
· Balans – momenten met en zonder"."
Werken jullie samen met politie/justitie?
"Zeker. Vraaghetdepolitie.nl, de site van de politie voor jongeren, is een van de partners van Meldknop.nl."
Wat zou er aan de wetgeving moeten veranderen om kinderen en jongeren online beter te beschermen?
"Niet zozeer het veranderen van wetgeving, maar het beter naleven en handhaven. Nederland is vaak niet zo'n voorstander van nog meer wetgeving, eerder van zelfreguleringsinitiatieven. Programma's als mediawijzer, meer aandacht voor digitale veiligheid in het onderwijs en opvoeding juichen wij dan ook toe. Erkennen dat de digitale wereld een integraal onderdeel is van de leefwereld van onze kinderen, daar met hen over praten en echt wezenlijk onderdeel maken van de opvoeding - is het belangrijkst."
Reageren?