Hoe kies ik leerzame games voor mijn kind?

Krachtenveld

Elke dag worden er honderden(!) nieuwe games gelanceerd op spelletjessites, in apps en voor spelconsoles zoals de PlayStation en de Nintendo. Er is dus een enorme wildgroei aan spellen. Heel veel van deze games worden maar met één doel gemaakt: om geld te verdienen aan jou als speler. Met ethische grenzen of leerzame spelelementen wordt dan niet of nauwelijks rekening gehouden. Terwijl verslavende elementen er ruim in verwerkt worden. Wie lukraak een game kiest of zomaar een spelletje aanklikt, kan terechtkomen in een ingewikkeld krachtenveld van aantrekkelijke maar lege of zelfs negatieve games. Liever leer je je kind aan om opbouwende games te zoeken. Maar hoe vind je die?

Leerzame elementen

Positieve games nodigen je uit om iets moois te maken, om sociaal en actief te zijn:

• In Simulatiegames (zoals Farming Simulator, Anno 1404, Train Sim World, Zoo Tycoon en The Sims) kun je als speler oefenen met het besturen van een voertuig, met het bouwen van een stad, het inrichten van een huis of het onderhouden van een boerderij. Het mooie is dat deze games echt gericht zijn op bouwen en verbeteren, niet op afbreken en vernielen
• ‘Exergames’ zijn de games die je letterlijk in beweging brengen. Spelcomputers pakken die bewegingen op via sensors en zo speel je het spel. Onderzoeken laten positieve resultaten zien qua lichamelijke balans en flexibiliteit terwijl mentale gevoelens als somberheid er juist door af lijken te nemen.
• In Coöperatieve Puzzelgames moet je samen een puzzel oplossen. In de game AmongUs! zoek je uit wie saboteert, bij escaperooms probeer je te ontsnappen en in Pandemic dam je de verspreiding van een virus in. Enerzijds oefen je met strategisch denken, anderzijds leer je van de sociale elementen. Je moet samenwerken, delen en positief in gesprek met elkaar. Geen kinderspel, zeg maar.

De keerzijde van het spel

Natuurlijk zijn er nog heel veel andere games en van elk genre valt wel iets te leren. Maar de meeste spelsoorten hebben ook een keerzijde. In competitiespellen zoals Fortnite strijd je voor de winst, maar houd je je wel voortdurend bezig met uitschakelen en vernietigen. In strategiespellen zoals Age of Empires krijg je de leiding over een leger en oefen je jouw strategisch inzicht. Maar de videogames hebben ook een decor vol geweld en vijandigheid. Een Adventure game als Mario biedt een wereld vol levels en verrassende vondsten. Maar de wereld van magie en geesten is vaak aanwezig in deze games. Sportgames als FIFA, leren om behendig en snel te reageren, maar je kind dompelt zich wel onder in een wereld vol sportverheerlijking. In Role Playing Games als Minecraft Roleplay en MovieStarPlanet speel je vanuit een personage of rol. Maar vaak draait het daarbij om beter, mooier, sterker en meer – om uiterlijke dingen. Ten slotte zijn er nog de Casual Games zoals Tetris en Candy Crush. Die zijn puur gemaakt om je tijd te doden. Maar wat is de waarde daarvan?

Een vormende invloed

Ieder spel dat je speelt heeft leerzame elementen, maar er gaat ook een diepere vorming van uit. Games doen iets met je wereldbeeld en je verlangens en met je idee over wat goed en belangrijk is in dit leven. Het doet er dus wel degelijk toe welke games je je kind laat spelen. De vraag is niet: “Welke game vinden we leuk?” maar: “Welke game vormt jou op een positieve manier?” Om die vraag te beantwoorden, zul je samen met je kind op onderzoek uit moeten. Weeg per game een aantal dingen af. Wat moet je doen om verder te komen in het spel, is dat opbouwend of bedenkelijk? Welk beeld geeft deze game mee over het leven, komt dat overeen met onze overtuigingen? Let eens op de beelden en de muziek, maken die onrustig of zijn ze rustig en verantwoord?

Test en begrens

Blijf in gesprek over wat een game doet met je. Word jij rustig of juist gefrustreerd van deze game? Lukt het je nog om ermee te stoppen, of heeft het spel jou in de macht? Test samen eens of het gamen van je kind in de gevarenzone zit. Voorkom die gevarenzone door duidelijke grenzen te stellen in schermtijd en in soorten games. Ook al zal je kind protesteren, uiteindelijk zijn grenzen een kostbare gift in de mediaopvoeding. In een onbegrensde tijd hebben kinderen de begrenzing van hun ouders keihard nodig. Voorkom dat de gamewereld een afgeschermde omgeving wordt waarin je kind zich terugtrekt.

Bespreek en moedig aan

Blijf ook verbonden door interesse te tonen en vragen te stellen: hoe was het vandaag online? Lukte het in je game? Welke strategie heb je ingezet? Een kind voelt het als je oprecht oog hebt voor zijn of haar wereld. Bied ook tegenwicht, door ontspanning in de echte wereld aan te bieden. Stel je huis open voor vrienden. Organiseer een bordspel-competitie en stimuleer offline hobby’s. Uiteindelijk zijn dat de ingrediënten van een fijne zomervakantie: mediagebruik met mate en mooie momenten met elkaar. Nu het kampvuur nog.