Samen leren omgaan met schermtijd

Schermtijd als leerproces

Bij ons thuis krijgen de kinderen in groep 8 een eigen mobiele telefoon, standaard met een uur schermtijd per dag. In overleg verhogen we dat soms met een kwartier of een half uur. Dat hangt af van het doel: willen ze een luisterboek afluisteren, Magister checken of toch nog een belangrijk bericht sturen? Vanaf hun veertiende krijgen ze anderhalf uur, en onze dochter van zestien hebben we sinds kort helemaal vrijgelaten. Zij heeft laten zien dat ze voldoende inzicht heeft in haar eigen mediagebruik.

Dat is precies de reden dat we onze kinderen al relatief jong een telefoon geven: we willen ze leren om verantwoord met media om te gaan, zodat ze op hun achttiende zelf weloverwogen keuzes kunnen maken.

Lees ook: Hoeveel schermtijd per dag is gezond voor je kind?

Niet alleen tijd, maar vooral inhoud

We hebben als ouders een stevige vinger in de media-pap, en dat doen we met overtuiging. Als je jong bent, is het te gemakkelijk om je tijd te laten wegglippen in eindeloos scrollen. Bovendien hebben ze hun energie nodig voor school. Daarom stimuleren we andere activiteiten: sporten (ja, daar hoort bij ons als beloning een blikje cola of Fanta bij), muziekles, afspreken met vrienden en tijd maken voor God en Zijn Woord. Om 22.00 uur gaan alle apparaten offline.

Als je jong bent, is het te gemakkelijk om je tijd te laten wegglippen in eindeloos scrollen.

Maar verantwoord mediagebruik gaat verder dan alleen schermtijd. Het gesprek over inhoud is minstens zo belangrijk. Wat zien ze online? Wie volgen ze? Welke influencers hebben impact op hun denken? Via Qustodio blokkeren we apps die we zinloos of niet passend vinden, zoals YouTube en TikTok. Instagram en Pinterest hebben een tijdslimiet. Tegelijk wijzen we hen op apps die wél waardevol zijn, zoals Duolingo en het Jeugdjournaal.

Als ouder hoef je het niet alleen te doen

In mijn werk als schoolmaatschappelijk werker hoor ik vaak hoe lastig ouders het vinden om de online wereld goed te begrenzen. Het resultaat? Kinderen die tot laat achter hun scherm zitten, soms zonder dat ouders weten wat ze precies doen. Als je zelf niet technisch bent, vraag dan hulp. Laat iemand meekijken die je kan uitleggen hoe je instellingen en filters goed inricht. Het gaat er niet om je kind te controleren, maar om hen te beschermen.

Wat me regelmatig opvalt, is dat kinderen soms zélf abonnementen afsluiten op Netflix of NLziet. Maar beseffen we als ouders wel welke films, series en algoritmes onze kinderen daarmee  binnenhalen? Weten we eigenlijk wat ze kijken? Het is belangrijk om daar het gesprek over te voeren, ook al is dat vaak geen gemakkelijk gesprek. Pubers kunnen met hun hele houding duidelijk maken dat je vooral uit de buurt van hún telefoon moet blijven.

Geef zelf het goede voorbeeld

Wat ik ouders altijd meegeef, is dat ons eigen voorbeeld misschien wel het krachtigste middel is. Hoe bereikbaar moeten wij eigenlijk zijn? Bij ons liggen de telefoons ’s nachts beneden. Overdag ligt mijn telefoon niet zichtbaar op tafel, maar in een mandje in de keuken. ’s Avonds probeer ik niet met mijn telefoon op de bank te zitten, maar met de krant of mijn e-reader. Tegelijk laat ik ook zien dat een telefoon nuttig kan zijn: de boodschappen bestel ik ’s avonds gerust vanaf de bank.

Praktisch grenzen stellen

Onze kinderen hebben geen 4G op hun telefoon, en dat houden we voorlopig zo. Het verschil merkte ik laatst toen mijn zoon zijn verjaardag vierde. Een paar jongens vroegen bij binnenkomst meteen om het wifi-wachtwoord, ook zij hadden geen 4G. De rest bleef vooral op de bank zitten, verdiept in filmpjes op hun telefoons. Dat contrast liet opnieuw zien hoe belangrijk grenzen zijn, juist om echte ontmoeting en contact tussen kinderen mogelijk te maken.