Boekrecensie: Phone Detox

Recensie Phone Detox – The School of Life, Amsterdam, € 12

Even groot als mijn smartphone is het boek, echt waar! Phone Detox, uitgegeven door The School of Life in Amsterdam, biedt daarmee misschien wel meteen een soort nicotinepleister: mocht ik van mijn smartphone af willen na het lezen van dit boekje, dan heb ik meteen een alternatief om vast te houden.

In Phone Detox wordt vanuit verschillende filosofische en levensbeschouwelijke stromingen gekeken naar de rol die de smartphone in ons leven speelt. En dat is behoorlijk onthutsend. Het boekje belooft gezondheid aan te brengen in die relatie. Ik kan niet meteen zeggen dat ik nu gezonder met mijn smartphone omga, maar wel bewuster. Telt dat ook?

Aanwezig

Het is best moeilijk om iemands aandacht van zijn smartphone weg te krijgen. De film moet wel erg goed zijn, het gesprek wel erg interessant (of de spreker wel erg geliefd?) of de stoep vol losse tegels, wil je voor elkaar krijgen dat iemand zijn ogen van het schermpje weghaalt.

Het besef dat je vaak liever je aandacht besteedt aan je smartphone dan aan de mensen om je heen, is er eentje die wel binnenkomt. En ook al besteed je wel aandacht aan de mensen om je heen, dan nog heeft de smartphone daar een grote invloed op. Het slimme machientje heeft zeker deuren geopend, maar ook deuren dichtgedaan. Alleen al door de tijd die we ermee doorbrengen.

Kunnen we sinds de smartphone nog:

• • Ergens gewoon staan wachten, zonder iets te doen, onze gedachten vrij rondzwevend.
  • De weg vragen aan mensen op straat.
  • Een intensief gesprek voeren met iemand zonder afleiding.
  • Een paar uur achter elkaar werken zonder afleiding.
  • Luisteren naar ons gevoel. Daar de tijd voor nemen?

Verslaving

Is het een verslaving? Als je kijkt naar de betekenis van het woord: ergens afhankelijk van zijn… dan komen we een eind met elkaar denk ik. En: als het gebruiken van je smartphone een vlucht is van je echte gevoel, je angsten en je emoties… dan zit er zeker een verslavingselement in. Doordat je de wereld in je hand hebt, raak je misschien wel verder dan ooit verwijderd van jezelf.

Monniken

Nonnen en monniken zoeken al eeuwenlang naar stille, afgelegen plekken om te wonen. Plekken waar ze kunnen ontsnappen aan hun grote tegenstander: afleiding. Zij zijn zich sterk bewust van het feit dat we onze gedachten moeilijk kunnen besturen en zeer gevoelig zijn voor afleiding. En dat dit de doelen die ze voor zichzelf hebben gesteld, in de weg staat. En ze hebben gelijk. Onze geest is van nature een vlinderachtig ding, dat van de ene gedachte naar de andere springt. Door de smartphone is het zoeken van stilte en rust een stuk moeilijker geworden. Want al heb je de locatie en de perfecte (stille en prikkelvrije) omstandigheden, dan nog heb je daar dat apparaatje dat steeds om je aandacht smeekt. Ongelimiteerd toegang tot porno, nieuws, sociale gesprekjes, spelletjes, aanbiedingen, puzzeltjes, reisideeën en de details van het leven van elke ook maar enigszins beroemde persoon. Hoe moeilijk is het om dat te weerstaan!

En het is ook niet gek dat een smartphone er zo goed in is: elke dag zetten heel slimme en machtige mensen zich in om jouw aandacht nog efficiënter vast te houden, via je smartphone.

Tien geboden

Toen God de tien geboden aan de Israëlieten gaf, was eentje daarvan: houd elke week een dag rust. Dat laat een heel wijze blik zien op de menselijke natuur. Want we zijn geneigd maar door te gaan, terwijl we het juist nodig hebben om met regelmaat even te stoppen en stil te staan. Want we worden meer en meer afhankelijk van machines.

Nu steeds minder mensen een God als gids hebben, nemen de grote bedrijven deze vacature graag over. En die hebben minder goede bedoelingen met ons. Wat ze verhandelen? Onze tijd en onze aandacht. Dat is het nieuwe goud.

Dat tirannieke machientje een dag in de week de mond snoeren, dat is nog niet zo’n gek idee.

Blijf zelf nadenken

Wat gaat het doen met onze intelligentie als we meer en meer dingen opzoeken en minder en minder dingen zelf bedenken en overwegen? De basiselementen voor geniale nieuwe ideeën zitten al in je brein. Het is aan jou de tijd te nemen om deze elementen te combineren tot een nieuw geheel. Het helpt niet echt als je steeds alles meteen opzoekt…