Verslavend leuk zijn ze, de videogames die door de game-industrie worden ontwikkeld. Aan spelers geen gebrek. Maar wanneer verandert een onschuldig potje gamen in een echte gameverslaving?
"Je lijkt wel verslaafd"
Bijna elke opvoeder met gamende kinderen in huis verzucht het wel eens: “Je lijkt wel verslaafd!”. Die opmerking heeft alles te maken met de gigantische aantrekkingskracht die games op kinderen en jongeren hebben. Gamende kinderen gaan volledig op in hun spel en willen dolgraag zo vaak mogelijk in de game zijn. “Je lijkt wel verslaafd!”, zeggen opvoeders. Maar wanneer gaat verslaafd lijken over in verslaafd raken?
Kwetsbare jongeren
Veel kinderen kunnen uren gamen, maar lang niet al die kinderen zijn ook gameverslaafd. Onderzoek toont aan dat zo’n drie procent van de gamende jongeren uit het voortgezet onderwijs daadwerkelijk verslaafd is. Dat zijn 20.000 jongeren in Nederland. Lees: 20.000 jongeren te veel. Want bij een gameverslaving is er altijd een negatief samenspel tussen de persoon en de game. De game trekt en neemt de persoon in beslag, de persoon zelf gaat erin mee en geeft zich er weerloos aan over. Vaak met een ongezonde en geïsoleerde situatie tot gevolg.
Weinig zelfvertrouwen
Hoe komt het dat sommige kinderen en jongeren uren kunnen gamen zonder nare gevolgen, terwijl anderen vastlopen in onbegrensd gamegedrag? Kenmerken van kinderen spelen hierin mee, zeggen onderzoekers. Zo blijken jongeren die moeilijk sociale contacten op kunnen bouwen en die weinig zelfvertrouwen hebben, kwetsbaarder te zijn om verslaafd te raken. Als de wereld van de game de enige plek is waar je positieve gevoelens en sociale verbindingen ervaart, dan ligt het gevaar op de loer dat je je helemaal gaat richten op deze wereld. Daarover schrijft ook Adam Alter, in zijn boek Superverslavend. Alter brengt verslavingsmechanismen in ons brein in verband met ons mediagebruik. Een verslaving, legt hij uit, ontstaat alleen als het verslavingsmiddel – in dit geval de game – ingezet wordt om ‘psychologisch onbehagen’ weg te nemen. De game moet dan problemen uit het dagelijks leven wegdrukken. De gamewereld wordt de plek om het dagelijks leven te ontvluchten.
Zo herken je een beginnende verslaving
Merk je dat jouw kind kwetsbaar is op deze punten of merk je dat je kind zonder deze kwetsbaarheid toch enorm veel gamet? Dan is het goed om na te gaan of je kind een gameverslaving aan het ontwikkelen is. Een beginnende verslaving is te herkennen aan:
- Minder goed voor jezelf zorgen: slaaptekort, te weinig of ongezond eten
- Merkbare somberheid, gespannenheid of eenzaamheid
- Het verwaarlozen van vrienden, school en andere bezigheden
- Vrije tijd die uit balans raakt: nauwelijks nog een andere manier van vrijetijdsbesteding
- Het langer gamen dan gepland en daarmee moeilijk kunnen stoppen.
Komen deze kenmerken je bekend voor? Laat je kind de zelftest van Trimbos doen, om inzicht te krijgen in het eigen gamegedrag.
Hoe grijp je in?
Natuurlijk wil je als opvoeder ingrijpen, als je merkt dat je kind doorslaat in het gamen. Maar dwingen om minder te gamen, werkt niet als je kind er niet zelf van overtuigd is dat dit nodig is. Daarom start het minderen van gamen altijd bij wederzijds begrip. Vertel aan je kind wat je zorgen zijn, maar stel je ook open om te horen hoe belangrijk de gamewereld is voor je kind. Waarschijnlijk is de game de plek waar je kind vrienden heeft, voldoening ervaart en zichzelf heeft ontwikkeld. Minder gaan gamen voelt dan als ‘minder sociaal worden’. Als het verliezen aan betekenis in het leven.
Help ze!
Daarom hebben kinderen en jongeren die dreigen vast te lopen in een gameverslaving, de steun van opvoeders hard nodig. Steun om samen te zoeken naar een andere invulling van sociaal zijn. Steun om nieuwe vriendschappen te vinden. Steun om uit te zoeken hoe je op een andere manier en voor anderen van betekenis kunt zijn. Hoe kan jij jouw sterke kanten, die bij het gamen boven kwamen, nog meer inzetten in je leven? Vind je het leuk om aan te sluiten bij een hobbyvereniging of teamsport?
De weg naar herstel
Ga ook altijd samen na hoe de kwetsbaarheid voor de (beginnende) verslaving is ontstaan. Waarom schoot je door in het gamen? Vrijwel altijd hangt het samen met andere problematiek. In dat geval is professionele begeleiding nodig, om het probleem helder te krijgen en de momenten van kwetsbaarheid te herkennen. Als opvoeder sta je bij een beginnende gameverslaving niet aan de kant. Jij bent juist de persoon om aan te moedigen en bij te sturen naar een weg van herstel.
Reageren?