Phishing, cyberpesten, chatten met een onbekende: vanaf het moment dat je kind zich in de onlinewereld begeeft, weet je dat het ingelogd is in een wereld waarin ook gevaren op de loer liggen. Enerzijds gun je je kinderen ontspanning en contact met elkaar online, anderzijds wil je ze het liefst zo ver mogelijk vandaan houden bij alle mogelijke gevaren die er zijn.
Wat we in mediaopvoeding opmerken, is de paradox van de hele opvoeding. Kinderen leven de toekomst in, zij willen op verkenning gaan: ontwikkelen. Ouders houden hun kind altijd in het oog, zij willen toezicht houden: beschermen. Dat is ook hun pedagogische verantwoordelijkheid. Kinderen hebben die verantwoordelijkheid nog niet. Zij hebben een andere taak. Zij moeten opgroeien en hun weg vinden in het leven. Hoe komen die verkenning van de kinderen en de bescherming van de ouders samen in veilig internetgebruik? Tien tips, vijf voor ouders en vijf voor kinderen zelf.
5 tips voor opvoeders
- Doe aan mediaopvoeding: De vraag ‘hoe was het vandaag online?’ zou even dagelijks moeten zijn als de vraag naar hoe het vandaag op school was. Laat gesprekken over mediagebruik terugkomen in alle hoeken en gaten van de dag. Welke gevaren kom jij tegen op internet? Hoe ben jij doelgericht online? Regels en grenzen zijn helpend in die opvoeding. Een afgebakende mediatijd per dag of per week voorkomt veel onrust in je gezin. En absolute grenzen helpen je kind om weg te blijven bij ongewenste sites en negatieve inhoud online.
- Creëer een veilige omgeving: Het toerusten in wijs mediagebruik, gaat hand in hand met het installeren van een veilig internetomgeving. Filtering en ouderlijk toezicht schakelen het nut van een mediaopvoeding niet uit, maar ze vormen de noodzakelijke basis ervan. Negatieve online-ervaringen zijn nooit helemaal te voorkomen, maar doe er wel alles aan om ze voor te zijn. Het filteren van je internet enerzijds en het meekijken met je kind via ouderlijk toezicht anderzijds vormt daarvoor een sterke combinatie. Hier vind je info over de ouderlijk toezicht app Qustodio.
- Maak zelf accounts aan voor je kind: Ben jij de beheerder van een account, dan kun jij (samen met je kind) een anonieme accountnaam met een veilig wachtwoord bedenken. Ook geeft het je altijd de mogelijkheid om weer even in te loggen, om mee te kijken of om de situatie helder te krijgen als je kind zich anders gedraagt. Zeker in een omgeving waarin je kind kan chatten, is deze vorm van ouderlijk toezicht belangrijk. Kom je op (social media) sites waarbij de minimumleeftijd nog niet die van je kind is? Dan is het wijs om te wachten met deze site of app.
- Schakel de webcam uit en controleer de browsergeschiedenis: Het vraagt maar een klein beetje tijd, maar een afgeplakte camera of een uitgeschakelde webcam kunnen veel narigheid voorkomen. Check regelmatig welke websites je kind heeft bezocht of lees daarover in de rapportages van de ouderlijk toezicht app. Daarin zijn ook de zoektermen zichtbaar die je kind gebruikt. Dat levert mooie gespreksstof op: Wat zeggen de websites die jij hebt bezocht over jou? Welke vragen heb je, gezien jouw gebruikte zoektermen?
- Blijf up to date: Bij blijven in een constant veranderende mediawereld is niet gemakkelijk. Nieuwe sociale media, kersverse games, recente series en een volgende challenge komen langs in een ongekend tempo. Blijf bij door steeds te vragen wat je kind online doet. En waar zijn vrienden en vriendinnen mee bezig? Waar gaat het deze weken veel over op school? Oefen jezelf om zo nu en dan eens bij te lezen op mediaopvoedingsblogs en op websites over mediawijsheid, veilig internetten of over een gezonde mediacommunity.
5 tips voor kinderen
- Alleen online zijn in een familieruimte: Zorg dat je hulp van je familie om je heen hebt. Je kan dan makkelijk even aan iemand vragen om mee te lezen. Bijvoorbeeld als een chatgesprek raar verloopt. Als je online bent in een familieruimte, word je ook steeds herinnerd aan wijs mediagebruik. Is mijn mediatijd al om? Zal ik deze game wel of niet spelen? Als het goed is, kun je transparant zijn in wat je doet: je hebt niets te verbergen.
- Maak gebruik van kinderzoekmachines: Algemene zoekmachines brengen je bij alle mogelijke websites in de wereld, ook bij websites met nare teksten of beelden. Zoekmachines speciaal voor kinderen voorkomen dat jij verdwaalt. Maak gebruik van nl, koekeltjes.nl en YouTube Kids.
- Geef geen persoonlijke informatie weg: Gegevens als je adres, telefoonnummer en wachtwoord zijn strikt persoonlijk. Deze deel je nooit met anderen, hoe gezellig je chatgesprek ook is. Merk je bij jezelf dat je wel graag iets wilt sturen over jezelf? Vraag eerst aan je ouders of dat akkoord is.
- Bewaak intieme dingen en veiligheid: Naaktfoto’s en intieme dingen deel je niet online. Een verstuurde foto van jezelf is nooit meer terug te halen en veroorzaakt veel narigheid in je leven. Nog belangrijker is dat je intimiteit een kostbaar bezit is. Bewaak je privé en spreek niet af met personen die je alleen online ontmoet hebt. Je weet nooit wat de bedoeling van de ander is met die afspraak. Word je door iemand uitgenodigd om hem of haar live te ontmoeten? Vraag altijd toestemming aan een volwassene en ga nooit alleen naar een afspraak.
- Sta op voor een positieve internetomgeving: Ben je getuige van cyberpesten of van buitensluiting? Kom op voor de ander en stop het pesten. Lees je lelijk taalgebruik? Durf er wat van te zeggen en geef zelf een positief voorbeeld. Jij kunt het verschil maken online!
Als ouders wil je graag een veilig online omgeving. Wil je meer lezen? We schreven speciaal voor alle opvoeders een handige gids hoe je je kind online beschermt.
Reageren?