Stel, je bent een meisje van 13. Die ene knappe jongen van 16 is gek van je. Jij ook van hem. Je krijgt een relatie en alles is mooi. Jullie appen en snappen wat af. Het gaat steeds verder. Dan vraagt je vriendje om een naaktfoto van jou. Nee, ben jij gek? Maar hij blijft aandringen en dan app je toch maar een sexy foto van jezelf. Hij blij! Na een tijdje maak je het uit met hem. Hij boos, jij opgelucht. De volgende dag kom je op school. Maar wat doet iedereen raar? Ze kijken zo naar je. En dan roept er een: hoer. En dan meer schunnige opmerkingen. En dan zegt er iemand: er gaat een naaktfoto van je rond. Wat een nachtmerrie. De hele school ziet jou met je blote bovenlichaam. Hoe ga je dit oplossen?
Akelig voorbeeld van online shaming dit.
Wat is online shaming?
Online shaming, ook wel public shaming of exposing genoemd, betekent het online pesten, kwetsen of vernederen van iemand. Dit gebeurt vaak via social media. De ernst van online shaming is dat het openbaar is. Iedereen ziet het, iedereen kan meedoen. En het staat zwart op wit. Hoe krijg je het van internet af? Online shaming kan enorme gevolgen hebben, zeker als het om het verspreiden van naaktfoto’s gaat. Het slachtoffer wordt vaak uitgelachen, gepest, staat angsten uit, en kan uit schaamte in sociale isolatie raken.
Er zijn drie vormen van online shaming:
- Sextortion = afpersing. Als slachtoffer moet je geld overmaken. Doe je dat niet, dan worden je naaktfoto’s verspreid.
- Sexting = het versturen van seksuele beelden, teksten en filmpjes via online media.
- Shame sexting = een vorm van online shaming, waarbij het vooral om seksueel getint materiaal gaat.
Steeds meer online shaming
Online shaming komt steeds vaker voor, vooral onder jongeren. Een onderzoek van het Nederlands Jeugdinstituut van 26 mei 2023 laat zien dat 10% van de jongeren van 15-25 jaar in 2022 slachtoffer is geweest van online bedreiging en intimidatie. Vaak waren jonge vrouwen het slachtoffer van bedreiging en pesten. Ook online stalking komt vaak voor (2,6%) en shame sexting (1,4%).
Uit een enquête van een KRO-NCRV programma krijgen zelfs leerlingen op de basisschool al te maken met online shaming.
Voorbeelden van online shaming
- Het delen van privéfoto’s, gênante of naaktfoto’s en/of video’s zonder toestemming van jou.
- Het plaatsen van negatieve of kwetsende reacties op social media van iemand.
- Doxing, of het publiceren van iemands persoonlijke informatie (denk aan je telefoonnummer of huisadres).
- Het sturen van kwetsende, grove, beledigende of bedreigende berichten via bijvoorbeeld WhatsApp, Facebook of Twitter (dat heet nu X)
- Sommigen gebruiken de kracht van social media en starten een online campagne om iemand online te pesten.
- Wraakporno: het versturen van je naaktfoto’s door je ex, als je reactie is verbroken.
- Iemand zet jou op een bangalijst: dit gebeurt veel op studentenverenigingen. Banga is straattaal. Jongeren sturen een lijst rond, vaak op social media, met een top 10 van meisjes die ‘de grootste sletten’ zijn.
Schaamte
Online shaming kan enorme gevolgen hebben. Er kan enorm veel schaamte bij een slachtoffer zijn. Hij/zij kan het gevoel hebben dat het zijn eigen schuld is, had je die foto maar nooit gestuurd. Oké, het is niet zo handig om een foto van jezelf te sturen. Maar het verspreiden ervan is zo fout. En niet alleen bij naaktfoto’s. Ook online pesten, iemand op social media zwartmaken, uitschelden etc. – het maakt mensen kapot.
Wat kun je doen bij online shaming?
- Zorg dat je kind weet dat het bij jou terecht kan.
- Vraag de politie om advies, en doe aangifte.
- Ga in gesprek met school.
- Zoek hulp voor je kind.
- Uitgebreide info vind je op https://slachtofferwijzer.nl/
Reageren?