Verslavend leuk zijn ze, de videogames die door de game-industrie worden ontwikkeld. Aan spelers geen gebrek. Hoe komt het toch dat de game-industrie er zo goed in slaagt om mensen eindeloos te boeien met dezelfde game?
Game over. Wie een gamend kind of een gamende jongere observeert, ziet iemand die volledig gefocust is. Voorover gebogen naar het scherm, aangespannen spieren. Soms wordt er op het toetsenbord geslagen, dan weer hardop gejuicht. Gamen heeft zichtbaar impact op iemand. Een goede game neemt je helemaal in beslag. Hoe komt dat toch?
Reagerende hersenen
Games worden niet alleen aantrekkelijk ontworpen, ze krijgen ook letterlijk elementen met een verslavende werking ingebouwd. Een voorbeeld daarvan is het inzetten van onverwachtse beloningen. Het onvoorspelbare daarvan vinden wij mensen aantrekkelijk. Zou elke schatkist in een game meer spelpunten opleveren, dan is de schatkist niet zo spannend. Dat is anders als een schatkist vaak extra spelpunten uitbetaalt, maar soms een nieuw gereedschap voor in het spel. Nog interessanter wordt het als er uit de schatkist meestal spelpunten komen, maar soms een nieuwe outfit en heel soms die felbegeerde magische hakbijl.
Gelukshormoon
In een game met deze laatste schatkist zijn we meer geneigd om door te blijven spelen. Dat komt onder meer door het stofje dopamine in ons brein. Steeds als we iets krijgen of behalen in een game, komt er een klein beetje van dat gelukshormoon vrij: we voelen ons blij. Als we in een game het idee hebben dat we mógelijk iets prachtigs gaan krijgen, dan is het dopamine-effect nog sterker. Precies ditzelfde gebeurt er als er één level van een game extra moeilijk is. Het dopamine-effect is ook dan extra groot bij de moeilijke behendigheid die maar zelden lukt. In plaats van dat het moeilijke level gamers afschrikt, worden ze er juist fanatieker door.
Persoonlijke behoeften
Bij het ontwerpen van een game is het binden van mensen aan de game natuurlijk een belangrijk doel. Aantrekkelijke kleuren en muziek helpen daarbij, maar ook een spelopzet waarbij je steeds op een hoger level speelt. Of tijdsdruk in een game en beloofde beloningen. Toch zijn games niet alleen hierdoor aantrekkelijk. De game-industrie geeft ook een antwoord op de behoeften die wij allemaal ervaren. In een game ontwikkel je jezelf: je wordt ergens goed in. Je ervaart daardoor een gevoel van competentie. Ook heb je zelf de leiding in jouw game. Anders dan in het echte leven kun je bijna alles zelf sturen. Je voelt een grote autonomie. Tenslotte zorgt de game dat je ergens bij hoort. Misschien vind je sociale contacten in de echte wereld moeilijk, maar in de game ervaar je een grote verbondenheid.
In de zogenoemde Massively, Multiplayer Online Role-Playing Games (MMORPG) zijn al deze elementen duidelijk terug te zien. Aan MMORPG zijn de meeste jongeren zijn de meeste jongeren verslaafd. In een MMORPG speel je tegen elkaar of met elkaar in een fantasiewereld. Iedereen speelt daarbij vanuit een bepaalde rol of karakter. In deze game komen heel veel sterke dingen samen: de verhaallijnen zijn knap opgezet, er is veel sociaal contact tijdens het spelen en de game biedt genoeg uitdaging - omdat er ook computergestuurde tegenstanders meespelen, die moeilijk te verslaan zijn. Geen wonder dat deze videogames blijven trekken.
Begrijp hoe belangrijk games zijn
Als opvoeder wil je kinderen en jongeren helpen om weerbaar en doordacht in een game te staan. Hoe onverwachts het misschien ook klinkt: dit begint bij het begrijpen van hoe belangrijk de gamewereld is voor je kind. Een game is niet alleen maar een spelletje. Games kunnen kinderen ook een veilige wereld bieden, waarin sociaal zijn veel makkelijker en voorspelbaarder is dan in de echte wereld. Games kunnen een omgeving zijn waarin jongeren erbij horen en waarin ze belangrijke vriendschappen hebben opgedaan. Een game kan de plek zijn waar voldoening wordt ervaren, waar een identiteit wordt opgebouwd, waar er begrip en erkenning is.
Maak afspraken
Het gesprek over wijs gamegedrag en over een afgegrensde gametijd heeft de beste startpositie als het begint vanuit dit begrip. Waarom is deze game zo belangrijk voor jou? Waar ben je goed in online? Oprechte interesse van opvoeders leidt vaak tot meer bereidheid bij jongeren en kinderen om zich aan regels te houden. Laat die regels vooral heel concreet en duidelijk zijn. Spreek bijvoorbeeld af dat je alleen in een open gezinsruimte gamet, stel afgegrensde mediatijden vast en denk samen na over andere vrijetijdsbesteding. Ook online mediaopvoedings-tips en de aanpak van andere opvoeders geven hierin richting.
Verslavende elementen van games en de reactie daarop van ons brein, zijn nooit een excuus om eindeloos te gamen. Bewust en matig gamegedrag hebben ook alles te maken met zelfbeheersing. En dat heeft veel oefenmomenten nodig in de opvoeding. Oefenmomenten van zelfbeheersing, waarin fouten gemaakt mogen worden en waarin goede ervaringen een compliment ontvangen. You won!
Reageren?