Elektriciteit is voor veel mensen een ongrijpbaar iets. Net als met allerlei soorten straling vinden veel mensen het een beetje eng. Vaak is dat angst voor het onbekende. Je ziet het niet stromen, je merkt er niets van en toch levert het kracht en energie. Soms zie je het wel stromen en merk je er wel iets van. Als dat buiten gebeurt, noemen we dat onweer.
Natuurgeweld
Onweer kan heel mooi zijn. De meeste weersverschijnselen met veel water en wind zijn mooi om naar te kijken. Er worden veel foto’s gemaakt van dreigende luchten, de regenboog, draaiwinden en hoge golven in de storm. Als je veilig binnen zit, is dat samenspel van al die krachten in het weer een mooi natuurverschijnsel. Maar als je midden op het water in je zeilbootje vaart, krijg je er snel veel ontzag voor. Dan is het gevaarlijk om daar te zijn, helemaal als het ook nog gaat onweren.
De onweersbui trekt langs, je zit lekker binnen en je denkt: “mij kan niets gebeuren”. Je kijkt op je buien-app om te kijken hoelang het nog regent en dan een enorme knal. De bliksem is verderop in de straat ingeslagen. De app geeft geen reactie meer, want je modem is defect.
Wat is onweer?
De bliksem is een erg grote vonk. De wolk wordt opgeladen door de op- en neergaande luchtstromen. De warme lucht stijgt heel snel op en wrijft langs de koude dalende lucht. En dan gaat het net als met een ballon die je over je droge haar wrijft: er komt statische lading op te staan. Bij een onweerswolk gaat het om een enorme lading elektronen en een enorme spanning. Spanning zegt iets over de kracht, vergelijk het maar met bandenspanning van je fietsband. Wanneer de bliksem ergens in slaat, dan stroomt er heel veel elektriciteit naar de aarde. Als de bliksem in een boom inslaat, splijt de stam van de boom vaak uit elkaar. In de grond ontstaan door de enorme hitte van de bliksem een soort glazen kanaaltjes waar het zand aan elkaar gesmolten is.
Onweer en apparatuur
Je zult begrijpen dat elektronica snel schade krijgt als de bliksem in de buurt inslaat. De kleine onderdelen in de apparatuur kunnen doorbranden, onderdelen in de chips smelten aan elkaar of de printplaat maakt kortsluiting door de blikseminslag in de buurt. Vooral apparatuur die aangesloten is op een draad, bijvoorbeeld de telefoon of CAI kabel, kan beschadigd worden. Je modem zit aan een telefoonlijn waar een spanningspiek op kan komen. Maar ook apparatuur die alleen aan het lichtnet zit, kan beschadigd worden, zoals de omvormer van de zonnepanelen op je dak. Als de bliksem op minder dan 150 meter ingeslagen is kan de schade ook indirect ontstaan. Een apparaat wat de schade voorkomt helpt in die gevallen niet echt.
Hoe weet je of je schade hebt?
Als er onweer geweest is krijgen wij de dagen er na vaak klanten aan de telefoon die een kapot modem hebben. Als er een beetje schade ontstaan is, kan het een paar dagen duren voor je merkt dat er iets niet goed is. Op verschillende plaatsen in bijvoorbeeld je modem kan er wat defect zijn. Als het apparaat een tijdje aan staat, loopt het vast of gebeuren er vreemde dingen. Een keer de stekker er uit en weer opstarten helpt dan voor een korte tijd, maar hij loopt dan al gauw weer vast. Als dit kort na een onweersbui het geval is, dan kun je hoogstwaarschijnlijk daar de oorzaak van de storingen zoeken. Deze schade valt vaak binnen de inboedelverzekering, maar dat is wel afhankelijk van de afstand tot de inslag.
Reageren?