O nee, weer een half uur
Wat?! Zit ik nu alweer zo lang op deze app? Snel, opschieten. Bij ons op de wc hangt zo’n leuk tekstbordje, iets met tot rust komen en een puzzeltje doen op je telefoon en nog wat goedbedoelde zaken. Maar juist die app zorgt soms voor een te lange sanitaire pauze. Het gevolg? Een file voor de deur en in huis veel gezeur.
Regelmatig kom ik ze in mijn werk tegen. Websites waar je alleen maar opmerkelijke dingen op ziet. Of een YouTube-kanaal met Alleen Maar Dingen Die Op Een Ander Niveau Zijn (alleen dat hoofdlettergebruik is al om te lachen). Of van die aparte toplijstjes van best wel nutteloze dingen waar je toch verder gaat kijken. Of apps op je smartphone die aanzetten om iets te doen en dat vooral te blijven doen (bijvoorbeeld filmpjes kijken en daarna alle suggesties-aan-de-zijkant kijken). Dat zijn geen stille verleiders meer, je bent zo maar een dag verder zonder een steek wijzer te zijn geworden. Of je vakantie eindigt in leegheid.
Geld verdienen en reclame
Wat zit daar nou achter? Simpel, gewoon reclame-inkomsten en geld verdienen. Net als een tijdje terug in het nieuws kwam dat een aantal jongeren uit Veles veel geld verdienden met nepnieuws. En ze waren daar erg goed in. Er zijn sites die vol staan met opvallende clickbaits, maar tegenwoordig gaat het vaak subtieler. Een opvallende nieuws-website met opvallende koppen waarvan ook nog eens alle artikelen 3 maanden oud zijn, valt natuurlijk direct op. Maar dan in negatieve zin. En je denkt al snel: dit kan niet waar zijn, waarop je je digitale slentertocht elders vervolgt. Wanneer je een app of site niet leuk vindt en er niets mee doet, dan zal die voor de maker daarvan niet voldoende inkomsten geven.
Volgens Aristoteles is de moeilijkste overwinning de overwinning op jezelf. En dat hebben de moderne website- en appmakers ook ontdekt. Oké Jan, waar probeer je ons nu weer voor te waarschuwen? Mogen we weer niet te veel op onze smartphone? Ik schrijf deze blog net voor de vakantie. En wat nu als je in september gevraagd wordt: wat heb jij in de vakantie gedaan en je eerlijk moet bekennen dat het eigenlijk niets is?
Het gelukshormoon
Kan je de verleidingen weerstaan? Achter die leuke app, website of spelletje zit een heel team aan softwareontwikkelaars, marketingmensen en zo nog een heleboel mensen die ervoor zorgen dat het gaat werken. Maar tegenwoordig zitten er vooral ook heel veel psychologen in dat team. Door de advertentie-inkomsten is het noodzakelijk dat je er lang gebruik van maakt en ook steeds terugkomt. Er moeten dingen ingebouwd worden die jou in verleiding brengen om te klikken. Daar zijn hele teams psychologen mee bezig. Iedere keer weer wil je leuke plaatjes zien op Pinterest of interessante dingen ontdekken op een andere site of app. En vooral als je je niet fijn voelt, als je slecht in je vel zit, ben je hier gevoelig voor. Het wordt een soort van uitvlucht die je weer even wat ‘gelukshormoon’ geeft, maar ondertussen je aan een halve verslaving helpt.
Ik probeer je ervan bewust te maken dat als dingen veel van jouw tijd kosten, er dan een ander is die aan jou geld verdient. Dat hoeft niet meteen verkeerd te zijn. Maar denk bij het installeren van een app altijd even na of die app nodig is en welke alternatieven er zijn. Kijk wat er voor toestemmingen voor de app nodig zijn en wat anderen ervan vinden. Probeer als je veel berichten op een nieuwssite leest, ook altijd even te denken of ze betrouwbaar zijn. Als er veel advertenties op een site staan, hoeft dat niet verkeerd te zijn - zij moeten tenslotte ook inkomsten hebben om te kunnen bestaan. Maar probeer zelf eens kritisch te zijn, op je apps, op je webbezoek, maar vooral op jezelf.
En als je weer eens te veel met je smartphone bezig bent: wist je dat er ramen in een trein zitten? Kijk eens lekker naar buiten en geniet van het landschap. Of probeer eens een praatje te maken met iemand die niet de hele tijd op zijn schermpje zit te kijken.
Reageren?