Niets is zo aantrekkelijk en niets is zo ingewikkeld als al die schermen in je huis. Hoe voorkom je dat schermtijd een dagelijkse schermstrijd wordt? 7 tips.
1. Bedenk waarom gezonde schermtijd zo belangrijk is voor je kind
Je merkt zelf wel in je eigen leven, hoe moeilijk het is om je mediatijd binnen de perken te houden. Voor kinderen en jongeren is dat bijna onmogelijk. Toch is mediagebruik met mate een belangrijk speerpunt in de opvoeding. Waarom eigenlijk? Omdat het zorgt voor een goede balans tussen online en offline activiteiten. Het zorgt ervoor dat je kind genoeg tijd overhoudt om te ontwikkelen in de echte wereld. Want daar gebeurt het! Doorzettingsvermogen leer je als je met vallen en opstaan probeert te skeeleren. En sociaal vaardig word je als je onwennig je eigen plek vindt in een groep. Steeds maar weer strijden dus, voor de balans in schermtijd.
2. Oefen zelfsturing en zelfbeheersing eerst in de gewone wereld
Gezond schermgebruik vraagt om zelfsturing en zelfbeheersing. Dat zijn geen makkelijke vaardigheden. Want ze vragen van je dat je tegen je eigen wil ingaat. Het liefst zou je urenlang online zijn; eigenlijk wil je nog een level hoger komen. En toch weet je: nu moet ik stoppen. Dat vraagt om moed en wilskracht. Je moet iets anders gaan doen dan je zelf wilt. Je kunt dit in de opvoeding spelenderwijs oefenen. Met die grote bak chips op tafel bijvoorbeeld: tien chipjes mag je pakken en daarna stop je. Leer kinderen ook op te ruimen, voordat ze aan nieuw speelgoed beginnen. En sparen voordat je iets koopt, is heel gezond. Leren beheersen is overigens niet alleen positief voor het mediagebruik van je kind. Kinderen die zich op jonge leeftijd goed kunnen beheersen, blijken later in hun leven minder verslavende middelen te gebruiken, minder vaak overgewicht te hebben en psychisch en financieel gezonder te leven.
3. Gun je kind duidelijke regels en grenzen rondom schermtijd
Regels bieden een afgebakende wereld om in te ontwikkelen. Gun je kinderen duidelijkheid en veiligheid, dus geef ze regels. Ook over die schermtijd. Werk met vaste dagen in de week of een vast moment op de dag. Spreek af dat smartphones niet mee naar boven gaan bij het leren of bij het slapen gaan. En ga voor schermloze maaltijden en koffiemomenten. Het zijn niet alleen logische, maar ook helpende regels voor de rust in je gezin. Die rust bewaak je ook door mediatijd niet als beloning of als straf in te zetten. Maak van mediatijd geen speelbal. Dat schept verwarring en kan nieuwe discussies juist aanwakkeren. Duidelijkheid en regelmaat, daar is iedereen bij gebaat.
4. Houd je aan de regels, maar wees flexibel wanneer nodig
Hoe tegenstrijdig het ook klinkt: wie duidelijk en consequent is in de basis, heeft de ruimte om soms wat afwijkends te doen. Vandaag wat extra schermtijd om samen die livestream te kijken? Tijdens koffietijd online om die ene foto te laten zien? Dat kan prima, zolang er duidelijke regels zijn waarnaar je weer terug kunt gaan. Geef daarin zelf het goede voorbeeld. (En stel dus regels op die je zelf wilt en kunt houden!) Houd je kinderen ook aan de regels, door consequent te zijn. Als je kind nog vijf minuten mag, is het na vijf minuten ook klaar. Lekker duidelijk!
5. Weeg af of je mediatijd per week of per dag geeft
Een herkenbaar ritme van vaste mediadagen en vaste mediatijden heeft voordelen: je kunt aansturen op mediamomenten die jou als opvoeder goed uitkomen. Toch is er ook een keerzijde aan deze duidelijkheid, vooral voor oudere schoolkinderen. Het biedt ze weinig leermomenten, want alle kaders liggen al vast. Veel spannender wordt het als je jouw kind een stukje verantwoordelijkheid geeft. Geef eens vier schermuren die te besteden zijn in een hele week. Welke dagen en momenten kiest je kind? En wat als vandaag de zon schijnt en het morgen regent? Dat wordt afwegen en beslissen…
6. Gebruik tools om de mediatijd (zelfstandig) af te bakenen
Gesprekken over schermtijd zijn waardevol. Ze bieden je de kans om nog eens uit te leggen waarom een afgebakende mediatijd zo belangrijk is. Ze laten je nog eens offline hobby’s promoten. Anderzijds wil je voorkomen dat schermtijd een dagelijkse schermstrijd wordt, met steeds een negatieve sfeer rond mediagebruik. Voorkom dit door apps en tools in te zetten, die je eigen schermtijd en die van je kinderen reguleert. Hier lees je hoe je dat op smartphones en laptops kunt doen. Ouderlijk toezicht is hierop een mooie aanvulling. Parental control biedt naast een afgebakende schermtijd ook inzicht in wat je kind online doet. Het biedt makkelijke aanleidingen voor een mediagesprek met je kind. Wordt je kind ouder, dan vertrouw je het in stapjes ook meer verantwoordelijkheid en zelfstandigheid toe. Stimuleer je kind om de ingestelde schermtijdbegrenzing aan te houden. Is dat een absolute no-go? Moedig hem of haar dan aan om zelf apps te installeren die mediagebruik inzichtelijk maken (Moment, Quality Time) of die helpen om te digi-minderen (Freedom, Digitox, Forest, Offtime).
7. Stimuleer doelgericht mediagebruik
Wijs mediagebruik, gaat over doelgericht mediagebruik. Je gaat niet online om je schermtijd vol te maken, maar omdat je online iets wilt maken, doen of zoeken. Omdat je de reels van je vrienden wilt bekijken of omdat je het nieuws wilt checken. Oefen bewust met doelgericht mediagebruik door elkaar te vragen wat je online gaat doen en hoelang dat duurt. Streef ernaar dat schermtijd geen ‘op te maken tijd’ wordt. Laat het gerichte tijd zijn, waarin talenten als creativiteit tot uiting komen.
Reageren?